Ogórek i inne gatunki warzyw

2019-11-05 15:25:00

Ogórek i inne gatunki warzyw

Podstawową metodą zapobiegania chorobom warzyw jest zaprawienie nasion. Dzięki ochronie substancji chemicznej nasion mogą skiełkować, a wschodzące rośliny w początkowych okresach wzrostu są chronione przed infekcją patogenów powodujących zgorzel siewek. Wyróżniamy dwa typy zgorzeli, a mianowicie: zgorzel przedwschodowa i zgorzel powschodowa. Objawem zgorzeli przedwschodowej są place niewschodzących roślin. W tym przypadku kiełkujące rośliny zostały zniszczone zanim wzeszły nad powierzchnie gleby. Z kolei objawem zgorzeli powschodowej jest brunatnienie łodyżki podliścieniowej po wzejściu siewki. Łodyżka łamie się w miejscu zmienionym chorobowo i zamiera. Zgorzel siewek powodowana jest przez kilka gatunków organizmów grzybopodobnych i grzybów (Pythium spp., Fusarium spp., Botrytis cinerea, Rhizoctonia spp.). Podstawowym zabiegiem przeciw zgorzeli siewek jest zaprawienie nasion Zaprawą Nasienną T 75 DS/WS. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia zgorzeli siewek, należy również pamiętać o odkażaniu inspektów oraz mnożarek. Do tego celu możemy wykorzystać środek Miedzian 50 WP. Grevitax, który jest bezpiecznym zarówno dla ludzi, zwierząt oraz środowiska naturalnego. Można go stosować już na etapie przygotowania nasion do siewu. Zaleca się zarówno moczenie nasion warzyw w roztworze preparatu, jak i moczenie korzeni rozsady np. kapusty. Zaleca się go stosować także w późniejszych fazach rozwojowych warzyw poprzez podlewanie oraz opryskiwanie. Grevitax ułatwia pobieranie roślinie składników pokarmowych, co wpływa korzystnie na dalszy rozwój rośliny. Jest szczególnie zalecany podczas występowania okresów niekorzystnych dla roślin, jak np. susza czy wahania temperatury. Nowością jest ekologiczny preparat Sumin Nawóz Ogrodniczy Płynny z Pokrzywy, który nawozi, poprawia strukturę gleby oraz jej właściwości, a także dodatkowo zwalcza niektóre chwasty i szkodniki.

Bakteryjna kanciasta plamistość (Pseudomonas syringae)

Jedna z najgroźniejszych chorób ogórka, a także z innych warzyw dyniowatych (dynia, melon, kabaczek, cukinia). Doprowadza do przedwczesnego zamierania liści. Gdy objawy wystąpią na owocach, dochodzi do ich gnicia. Pierwszymi objawami są pojawiające się po obfitych opadach deszczu drobne, jasne plamki. Plamy są wodniste i lekko przeświecające. W miarę rozwoju choroby tkanka w obrębie plam zamiera i po wyschnięciu wykrusza się. Powstają na liściach kanciaste dziurki – stąd nazwa choroby. Na owocach z kolei pojawiają się okrągłe, lekko wgłębione plamy, które w miarę rozwoju choroby pękają. Przez pęknięcia wnikają inne mikroorganizmy powodujące dalsze gnicie owoców również po zbiorze. Bakteria może przetrwać w glebie do 2 lat, dlatego jeżeli choroba wystąpi w ogrodzie lub na działce, nie należy uprawiać w tym samym miejscu warzyw dyniowatych przez co najmniej 3 lata. Zabiegi należy wykonywać po zaobserwowaniu pierwszych objawów (od czerwca do połowy lipca). Zalecanymi środkami są fungicydy: Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC.

Mączniaki rzekome (Peronosporales)

Pod tą nazwą kryją się jedne z najgroźniejszych chorób warzyw takich jak cebula, sałata oraz ogórek. Początkowo na liściach występują nieregularne, bladozielone plamy widoczne po górnej powierzchni liści. Objawy tej choroby można pomylić z objawami niedoborów składników pokarmowych lub uszkodzeniami liści przez nawozy, środki ochrony roślin czy oparzenia słoneczne. Gdy jest wilgotno, po dolnej stronie liści w miejscu plam pojawia się szarobiały nalot, co upewnia nas, że mamy do czynienia z mączniakiem rzekomym. W miarę rozwoju choroby po górnej stronie liści w miejscu plam pojawiają się nekrotyczne plamy barwy ciemnożółtej. Porażone liście przedwcześnie zamierają. Zapobieganie mączniakom rzekomym polega przede wszystkim na usuwaniu opadłych liści oraz wykonywaniu zabiegów chemicznych w momencie zauważenia pierwszych niepokojących objawów. W tym celu należy zastosować następujące środki ochrony roślin: Acrobat MZ 69 WG (ogórek, cebula), Amister 250 EC (cebula, groch, sałata), Cabrio Duo 112 EC (ogórek, cebula, sałata), Miedzian 50 WP (ogórek), Miedzian Extra 350 SC (ogórek), Polyram 80 WP (cebula), Proplant 722 SL (kapusta, kalafior, sałata, ogórek), Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG (cebula, ogórek, sałata), Signum 33 WG (cebula, marchew), Scorpion 325 SC (sałata).

Mączniaki prawdziwe (Erysiphales)

Mączniak prawdziwy należy do innej grupy systematycznej niż organizmy powodujące mączniaka rzekomego. Różni się objawami oraz cyklem rozwojowym. Objawy mączniaka prawdziwego występują z reguły na górnej stronie blaszek liściowych. W odróżnieniu od objawów mączniaka rzekomego są to początkowo pojedyncze skupiska białej grzybni, bez względu na wilgotność powietrza. Ciekawostką może być fakt, że zarodnik mączniaka prawdziwego nie potrzebuje wody, aby skiełkować. W miarę rozwoju choroby grzybnia rozrasta się, by po pewnym czasie pokrywać całą górną stronę blaszki liściowej zaburzając w ten sposób procesy związane z fotosyntezą i transpiracją. Odbija się to negatywnie na końcowym plonie porażonych roślin. Gdy tylko zauważymy pierwsze objawy w postaci pojedynczych, białych skupisk grzybni, należy wykonać zabieg jednym z następujących środków: Amister 250 SC (sałata, marchew), Nimrod 250 EC (ogórek, pomidor, dynia, bakłażan, pietruszka), Signum 33 WG (marchew, pietruszka, pasternak, burak, papryka, bakłażan), Switch 62,5 WG (fasola, groch, bób, łubin), Topas 100EC (ogórek, melon, papryka, pomidor, cukinia, bakłażan), Topsin M 500 SC (pomidor, burak ćwikłowy, marchew, pietruszka, pasternak), Discurs 500 WG (papryka , pomidor, bakłażan), Scorpion 325 SC (kapusta brukselska, kapusta głowiasta, kapusta włoska, kapusta pekińska, fasola szparagowa, groch zielony, seler naciowy, ogórek, papryka, pomidor, marchew, brokuł). Ekologiczną alternatywą w zwalczaniu mączniaka prawdziwego na ogórku jest preparat Sumin Nawóz Ogrodniczy Płynny z Pokrzywy, który dodatkowo nawozi uprawę oraz poprawia strukturę gleby.

Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorium)

Jest to bardzo groźna choroba wielu gatunków warzyw. Występuje pospolicie na marchwi, pietruszce, selerze, dyniach, sałacie, a także na ogórkach, papryce, fasoli szparagowej i kapuście białej. Na powierzchni różnych organów roślinnych warzyw, zarówno w gruncie jak i powierzchni, pojawia się obfity, biały puszysty nalot grzybni. Zainfekowane tkanki gniją. W miarę upływu czasu w grzybni pojawiają się czarne gruzełki tzw. sklerocja, które są przetrwalnikami grzyba. Sklerocja mogą przetrwać w podłożu nawet do 3 lat, dlatego też gdy zauważymy objawy tej choroby oraz występujące na porażonych organach czarne sklerocja, należy przerwać uprawę warzyw w tym miejscu na 3 – 4 lata. W sezonie wegetacyjnym można opryskiwać rośliny środkami takimi jak: Amister 250 SC (fasola szparagowa, sałata, papryka), Scorpion 325 SC (brokuł, seler, sałata), Signum 33 WG (seler, szczypiorek, koper, rukola, pietruszka, sałata, endywia, papryka, bakłażan), Switch 62,5 WG (fasola, groch, łubin, burak, seler, szalotka, endywia, szpinak, botwinka, bób, marchew, pasternak, pietruszka, chrzan, brukiew, rzepa, salsefia, cebula, czosnek, szczypiorek, pomidor, papryka, bakłażan, sałata, cykoria), czy też Topsin M 500 SC (kapusta biała i czerwona, kapusta włoska, kapusta brukselska, bób, marchew, pietruszka, pasternak, seler, ogórek, cukinia, papryka, pomidor, oberżyna).

Szara pleśń (Botrytis cinerea)

Szara pleśń jest jedną z najgroźniejszych chorób wielu gatunków warzyw. Wysoka wilgotność powietrza, zbyt gęsta obsada roślin i zachwaszczenie to czynniki, które mogą sprzyjać rozwojowi tej chorobie. Początkowo na porażonych organach roślinnych pojawiają się ciemne plamy, które bardzo szybko powiększają swoje rozmiary. Następnie w warunkach wysokiej wilgotności powietrza na porażonych organach pojawia się szary, pylisty nalot trzonków z zarodnikami, które z wiatrem przenoszą się na zdrowe rośliny. Grzyb bardzo szybko opanowuje tkanki roślinne, dlatego też w przeciągu bardzo krótkiego okresu może dojść do zniszczenia całorocznej pracy. Zalecanymi środkami do ochrony warzyw przed szarą pleśnią są: Amister 250 SC (fasola szparagowa, cebula, kapusta biała i pekińska, sałata, papryka), Kaptan Zawiesinowy 50 WP (fasola szparagowa), Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC (fasola), Signum 33 WG (kapusta głowiasta, pomidor, rzodkiewka, sałata, szparag, szczypiorek, koper, pietruszka naciowa, seler, rukola, papryka, bakłażan, endywia), Switch 62,5 WG (groch, fasola, łubin, marchew, pietruszka, cebula, czosnek, ogórek, cukinia, chrzan, rzepa, brukiew, pasternak, papryka, pomidor, burak ćwikłowy, salsefia, szalotka, szczypiorek, seler korzeniowy, seler naciowy, endywia, bakłażan, sałata), Topsin M 500 SC (kapusta głowiasta biała, papryka, pomidor, bób, marchew, seler, kapusta włoska, kapusta brukselska, cebula, czosnek). W celu zapobiegania występowania szarej pleśni w czosnku można użyć środka do zaprawiania Zaprawami Nasiennym T 75 DS/WS.

Alternarioza (Alternaria spp.)

Na liściach, łodygach oraz korzeniach pojawiają się ciemne plamy, a na ich powierzchni widnieją koncentrycznie ułożone strefowania, przypominające słoje drewna. Objawy mogą pojawiać się również na owocach w postaci czarnych plam z aksamitnym nalotem zarodników. Grzyb zimuje na porażonych resztkach roślinnych, a najlepszą metodą zapobiegania tej chorobie jest przerwanie uprawy danego warzywa na co najmniej kilka lat. Można także zastosować odpowiednie środki, np. Switch 62,5 WG, Acrobat MZ 69 WG (ziemniak, cebula,kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kalafior, marchew, pomidor, por), Cabrio Duo 112 EC (ziemniak, pomidor), Polyram 70 WG (ziemniak, pomidor), Revus 250 SC (pomidor), Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG (ziemniak, pomidor), Scorpion 325 SC (cebula, szczypior, marchew, seler, papryka, pomidor), Signum 33 WG (cebula, marchew, pietruszka), Switch 62,5 WWWG (marchew, pietruszka, pasternak, brukiew, chrzan, burak, rzepa, salsefia), Topsin M 500 SG (papryka, bób, pietruszka, pasternak, cebula, czosnek, pomidor). Ekologiczną alternatywą w zwalczaniu alternariozy na ogórku, kapuście,gorczycy i rzodkwi jest preparat Sumin Nawóz Organiczny Płynny z Pokrzywy.

Czerń krzyżowych (Alternaria spp., Cladosporium spp.)

Grzyby powodujące tę chorobę infekują rośliny praktycznie w każdej fazie rozwojowej. Na porażonych tkankach pojawiają się ciemne plamy, które z czasem powiększają swoje rozmiary. Zaatakowane tkanki przedwcześnie zamierają. Gdy tylko zostaną stwierdzone pierwsze objawy, rośliny należy opryskiwać fungicydami Amister 250 SC ( kapusta głowiasta, kapusta pekińska, kalafior), Signum 33 WG (kapusta głowiasta), Scorpion 325 SC (kalafior, kapusta głowiasta, kapusta pekińska, kapusta brukselska, kapusta włoska, brokuł) lub Topsin M 500 SC (kapusta głowiasta, kapusta włoska, kapusta brukselska).

Rizoktonioza (Rhizoctonia spp,)

Choroba, która coraz częściej pojawia się także w ogrodach przydomowych i na działkach porażając praktycznie wszystkie gatunki warzyw. Najczęściej jednak występuje na warzywach liściastych. W zależności od objawów może spowodować całkowitą stratę w plonie sałaty czy endywii. Charakteryzuje się występowaniem różnych typów objawów. Zaraz po posadzeniu dochodzi do ciemnienia korzeni, a co za tym idzie do ich zamierania. W sezonie wegetacyjnym grzyb powoduje więdnięcie i zasychanie całych roślin. W warunkach wysokiej wilgotności powietrza na podstawie łodygi pojawia się biały nalot grzybni. Do zwalczania choroby zaleca się stosowanie środka Signum 33 WG w uprawach: rzodkiewki, szczypiorku, sałaty, endywii, kopru, rukoli, pietruszki, selera.

Mszyce

Mszyce są jednymi z najgroźniejszych szkodników warzyw. Występują masowo, dlatego ich obecność prowadzi do zniszczenia całej rośliny. Są najbardziej uciążliwe na bobie, ale również i na fasoli, grochu, sałacie, kapuście. Mszyce wysysają soki roślinne, dlatego też zaatakowane przez te szkodniki rośliny ulegają deformacjom, co odbija się na końcowym plonie. Poza tym mszyce przenoszą groźne dla roślin wirusy, dlatego też jednym ze sposobów ograniczania chorób wirusowych jest zwalczanie mszyc. Do tego celu możemy stosować środki: Mospilan 20 SP (papryka, sałata, szpinak, kapusta brukselska, kapusta pekińska, pomidor, kalafior, kapusta brukselska, kapusta włoska, brokuł, groch, sałata, peluszka, bobik). Karate Zeon 050 SC (ziemniak, kapusta głowiasta) czy też Karate Gold oraz gotowy do użycia – Karate Spray (kapusta głowiasta, brokuł, kalafior, kapusta brukselska). Jeżeli nie chcemy stosować konwencjonalnych chemicznych środków ochrony roślin, możemy sięgnąć po preparat Siltac EC. Środek ten, oparty na polimerach silikonowych, blokują mechaniczne funkcje życiowe szkodników, powodując ich wyginięcie. Siltac EC przeznaczony jest do zwalczania mszyc m.in. w uprawie warzyw (oprócz sałaty), nie należy go jednak stosować w fazie, kwitnienia, gdyż może powodować uszkodzenia płatków korony. Ekologiczną alternatywą w zwalczaniu mszyc w fasoli, sałacie i kapuście jest preparat Sumin Nawóz Ogrodniczy Płynny z Pokrzywy.

Bielinek kapustnik (Pieris brassicae) i inne gąsienice

Gąsienice tego motyla żerują na różnych gatunkach kapusty, chrzanie, gorczycy, rzodkwi oraz innych roślinach z tej rodziny (kapustowate). Młode gąsienice żerują w koloniach, zeskrobując miękisz liści. Starsze obgryzają całe blaszki liściowe, zostawiając nerwy główne. Cała roślina jest zanieczyszczona odchodami. Pierwsze motyle zaobserwować można w kwietniu i maju. Zwalczanie bielinka polega na niszczeniu chwastów z rodziny kapustowatych. W momencie występowania gąsienic na roślinach wykonujemy zabieg środkiem Bulldock 025 EC (kapusta głowiasta, kapusta brukselska, kalafior, kapusta włoska, brokuł), Karate Zeon 050 CS (kapusta głowiasta) lub Karate Gold czy gotowym do użycia – Karate Spray (kapusta głowiasta, brokuł, kalafior, kapusta brukselska). Zabieg z wykorzystaniem w/w środków owadobójczych należy wykonać do 20 stopni C. Oprócz typowych środków chemicznych można także sięgnąć po preparat SpinTor 240 SC (kapusta głowiasta, kalafior, brokuł), który jest zarejestrowany do stosowania w rolnictwie ekologicznym.

Przędziorki i mączlik szklarniowe

„Biała muszka” czyli mączlik szklarniowy jest pospolitym szkodnikiem w uprawach warzywnych pod osłonami. Początkowo na liściach pojawiają się żółte, drobne plamki. Następnie liście przebarwiają się i zasychają. Po spodniej stronie blaszki liściowej widać bardzo wyraźnie obecność białych większych od mszyc owadów, które po poruszeniu liścia masowo ulatują. Do ograniczenia występowania mączlika zarejestrowane są: gotowy do użycia środek Karate Spray oraz koncentrat – Karate Gold (ogórek, papryka), które zwalczają przy okazji także przędziorki. Środki te najlepiej stosować w temperaturze 20 stopni C. Do zwalczania mączlika szklarniowego w temperaturze powyżej 20 stopni C najlepiej użyć systemicznego preparatu Mospilan 20 SP (ogórek, pomidor, papryka, oberżyna, sałata) lub Kohinor 200 SL (pomidor, papryka). Przędziorki są zdolne w bardzo krótkim czasie doprowadzić do zamierania roślin, szczególnie podczas okresów wysokich temperatur. Objawy ich żerowania to żółknące, zasychające liście ogórka czy papryki. Stadia młodociane przędziorków zwalcza środek Nissorun Strong 250 SC (pomidor, papryka, ogórek). Pamiętamy też, że przemienne stosowanie różnych środków roztoczobójczych zapobiega powstawaniu zjawisku odporności przędziorków. Do zwalczania przędziorków w warzywach można użyć także środka Ortus 05 SC (pomidor, papryka, ogórek, oberżyna, cukinia), który zwalcza wszystkie ruchome stadia szkodnika. Preparatem, który zwalcza wszystkie stadia przędziorka na ogórku, oberżynie i papryce jest Floramite 240 SC. Ekologiczną alternatywą do zwalczania przędziorków i mączlika w warzywach jest preparat Siltac EC, niebędący chemicznym środkiem ochrony roślin i eliminujący szkodniki w sposób mechaniczny. Ekologiczną alternatywą w zwalczaniu przędziorków w fasoli jest preparat Sumin Nawóz Organiczny Płynny z Pokrzywy.

Ślimaki

Ślimaki są uciążliwym szkodnikiem w uprawie warzyw. Największe szkody wyrządzają ślimaki nagie, takie jak: Ślinik wielki (Arion rufus), Ślinik luzytański (Arion lusitanicus), Pomrów wielki (Limax maximus) oraz Pomrowik plamisty (Deroceras reticulatum). Odżywiają się wieloma gatunkami roślin, wygryzając duże, nieregularne dziury w liściach i innych częściach roślin. O obecności ślimaków świadczyć może także pozostawiony przez nie śluz, który jest dobrze widoczny po wyschnięciu i przypomina skrawki cienkiej folii. W niektórych latach ich liczebność jest tak duża, że należy przedsięwziąć środki zaradcze. Do tego celu można wykorzystać preparaty w formie przynęty granulowanej Molufries Hobby 5 GB oraz Pełzakol Extra GR, który nie jest szkodliwy dla zwierząt domowych. Ciekawym rozwiązaniem w walce ze ślimakami jest Ślimak Żel, który stwarza mechaniczną barierę stanowiącą odgrodzenie roślin od ślimaków. Jest bezpieczny dla człowieka, zwierząt domowych oraz środowiska.

Chwasty

W przypadku warzyw przeciwko chwastom jednoliściennym zaleca się stosować herbicydy Agil-S 100 EC, Focus Ultra 100 EC, Fusilade Forte 150 EC. Świetnie dadzą sobie radę z uciążliwym perzem. Należy je stosować po wysiewie warzyw. Dodatkowo powyższe preparaty zwalczają także inne chwasty jednoliścienne w uprawie warzyw, w tym chwastnicę jednostronną. Do zwalczania niektórych rocznych chwastów jednoliściennych i dwuliściennych w uprawie niektórych warzyw (cebula, por, czosnek, marchew, pietruszka korzeniowa, seler korzeniowy i naciowy, pasternak, chrzan) służy herbicyd Boxer 800 EC, który można stosować doglebowo i nalistnie we wczesnych fazach rozwojowych warzyw (najczęściej od posiania lub posadzenia do pierwszych liści) lub środek Stomp Aqua 455 CS można stosować w uprawie cebuli, marchwi, grochu, słonecznika, selera, pietruszki i w innych warzywach.

Program ochrony ogórka i innych warzyw

Nazwa choroby, szkodnika	Fazy rozwojowe/ zalecane środki ochrony roślin
Nazwa choroby, szkodnika	Przed wysianiem/posadzeniem	Przed wschodami	Wschody	Kilka ulistnionych pędów	Kwitnienie	Dojrzewanie owoców/strąków, wykształcenie się główek kapust
Zgorzel siewek	Zaprawa nasienna T 75 DS/WS
Alternarioza				Switch 62,5WG, Acrobast MZ 69 WP, Amister 250 SC, Cabrio Duo 112 EC, Polyram 70 WG, Revus 250 SC, Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG, Scorpion 325 SC, Signum 33 WG, Topsin M 500 SC, Sumin Nawóz Ogrodniczy Płynny z Pokrzywy
Mączniaki rzekome				Acrobat MZ 69 WP, Amister 250 SC, Cabrio Duo 112 EC, Polyram 70 WG, Proplant 722 SL, Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG, Signum 33 WG, Scorpion 325 SC; Orvego 525 SC, Proplant 722 SL od kwitnienia: Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC
Rdza				Amister 250 SC, Scorpion 325 SC, Topsin M 500 SC
Mączniaki prawdziwe				Amister 250 SC, Discurs 500 WG, Nimrod 250 EC, Scorpion 325 SC, Signum 33 WG, Switch 62,5 WG (nie w ogórku), Topas 100 EC, Topsin M 500 SC, Sumin Nawóz Ogrodniczy w Płynie z Pokrzywy
Kanciasta plamistość					Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC
Czerń krzyżowych						Amister 250 SC, Scorpion 325 SC, Signum 33 WG, Topsin M 500 SC
Fytoftoroza		Proplant 722 SL (zaraz po posadzeniu
Rizoktonioza				Signum 33 WG
Askotychoza grochu, Atraknoza fasoli,szara pleśń, zgnilizna twardzikowa					Amister 250 SC, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Scorpion 325 SC, Signum 33 WG, Switch 62,5 WG, Topsin M 500 SC
Mszyce, wciorniastki, mączlik i inne szkodniki warzyw			Bulldok 025 EC, Karate Gold, Karate Spray, Karate Zeon 050 CS, Mospilan 20 SP, Kohinor 200 SL, Bi 58 Top, Siltac EC, Sumin Nawóz Ogrodniczy Płynny z Pokrzywy
Przędziorki (w uprawach pod osłonami)			Karate Gold, Karate Spray (ogórek, papryka), Nissorun Strong 250 SC, Floramite 240 SC, Ortus 05 CS, Siltac EC
Wciornastki			Bulldock 025 EC, Mospilan 20 SP, Karate Zeon 050 CS, SpinTor 240 SC
Bielinek kapustnik i inne gąsienice			Bulldock 025 EC, Karate Gold, Karate Spray, Karate Zeon 050 CS, SpinTor 240 SC
Chwasty jednoliścienne	Agil S 100 EC, Focus Ultra 100 EC, Fusilade Forte 150 EC oraz Boxer 800 EC, Stomp Aqua 455 CS, (po posiania/posadzeniu)		Boxer 800 EC (do pierwszych liści warzyw)
Chwasty dwuliścienne	Boxer 800 EC i Stomp Aqua 455 CS (po sianiu/sadzeniu)		Boxer 800 EC (do pierwszych liści warzyw)
Warunki stresowe np. susza, błędy w pielęgnacji, stymulacja wzrostu i odporności	Grevitax

poradnik pochodzi z "Poradnik Ochrony Roślin" przygotowany przez firmę SUMIN

Autor:Remigiusz Hofman